Θέματα Εξετάσεων: Ακαδημαϊκό Έτος 2016-2017Β (ενδεικτικές λύσεις)
Ακαδημαϊκό Έτος 2016-2017Β - ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ
ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ
Ο Mezirow αναπτύσσει στο σύνολο του έργου του τη «θεωρία μετασχηματίζουσας μάθησης, που επιδιώκει να εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο δομείται η ενήλικη μάθηση και να προσδιορίσει τις διεργασίες σύμφωνα με τις οποίες μπορούν να μετασχηματίζονται τα πλαίσια αναφοράς με βάση τα οποία αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας» (Mezirow, 1991, σ. XIII ).
Να περιγράψετε σύντομα μία προσωπική σας εμπειρία, πραγματική ή υποθετική, την οποία στη συνέχεια θα αναλύσετε με ερμηνευτικό πλαίσιο τη μέθοδο που προτείνει ο J. Mezirow, με βάση την οποία μπορεί να αναπτύσσεται η στοχαστική επεξεργασία ενός ζητήματος στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκπαίδευσης ενηλίκων. (5 Μονάδες)
(Έκταση της απάντησης έως 2 σελίδες)
ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Να επιλέξετε ένα πρόγραμμα που εντάσσεται στη στρατηγική της κοινωνικής ένταξης και της αντιμετώπισης του αποκλεισμού.
α) Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους το πρόγραμμα εντάσσεται στη συγκεκριμένη στρατηγική.
β) Να προτείνετε τις μεθόδους που θεωρείτε κατάλληλες για τη διερεύνηση των εκπαιδευτικών αναγκών του πληθυσμού-στόχου, αιτιολογώντας τις επιλογές σας.
γ) Να διατυπώσετε το σκοπό και τους εκπαιδευτικούς στόχους του προγράμματος.
δ) Από το συγκεκριμένο πρόγραμμα να επιλέξετε και να σχεδιάσετε μια διδακτική ενότητα διάρκειας 15 ωρών ορίζοντας τις υποενότητές της, περιγράφοντας τους εκπαιδευτικούς στόχους, τις εκπαιδευτικές τεχνικές και τα εκπαιδευτικά μέσα που θα αξιοποιηθούν. (5 Μονάδες)
(Έκταση απάντησης μέχρι 3 σελίδες)
Περιγραφή της Εμπειρίας
Είμαι εκπαιδευτής σε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης ενηλίκων που απευθύνεται σε άτομα που επιθυμούν να αναπτύξουν δεξιότητες επιχειρηματικότητας. Κατά τη διάρκεια μιας από τις συνεδρίες μας, διαπίστωσα ότι ένας από τους εκπαιδευόμενους, ο Γιώργος, ήταν εξαιρετικά αρνητικός προς την ιδέα της επιχειρηματικότητας λόγω μιας προηγούμενης αποτυχημένης επιχειρηματικής εμπειρίας. Η αποτυχία αυτή είχε επηρεάσει την αυτοεκτίμησή του και τον έκανε να αμφισβητεί τις ικανότητές του και τις πιθανότητες επιτυχίας σε οποιαδήποτε νέα επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ανάλυση της Εμπειρίας με τη Θεωρία της Μετασχηματίζουσας Μάθησης
Η θεωρία της μετασχηματίζουσας μάθησης του J. Mezirow επικεντρώνεται στο πώς οι ενήλικες αναθεωρούν και μετασχηματίζουν τα πλαίσια αναφοράς τους, μέσω της κριτικής ανάλυσης των εμπειριών τους. Ακολουθούν τα βήματα αυτής της θεωρίας εφαρμοσμένα στην υποθετική εμπειρία μου:
1. Δυσλειτουργική Προοπτική (Disorienting Dilemma): Η αποτυχία της προηγούμενης επιχείρησης του Γιώργου αποτελεί ένα «δυσλειτουργικό δίλημμα» που έχει οδηγήσει σε μια αρνητική και περιοριστική προοπτική σχετικά με την επιχειρηματικότητα. Ο Γιώργος βλέπει τις αποτυχίες ως απόδειξη της ανικανότητάς του, γεγονός που περιορίζει τις μελλοντικές του προοπτικές.
2. Αυτοεξέταση (Self-Examination): Κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, ενθάρρυνα τον Γιώργο να εκφράσει τα συναισθήματά του και να αναγνωρίσει τις βαθύτερες αιτίες της αρνητικότητάς του. Μέσω της αυτοεξέτασης, ο Γιώργος άρχισε να κατανοεί ότι η αποτυχία της επιχείρησής του δεν ήταν απόλυτα δική του ευθύνη αλλά οφειλόταν σε διάφορους εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι οικονομικές συνθήκες.
3. Κριτική Αξιολόγηση των Παραδοχών (Critical Assessment of Assumptions): Στο επόμενο στάδιο, τον ενθάρρυνα να αξιολογήσει κριτικά τις παραδοχές του σχετικά με την επιχειρηματικότητα και τις ικανότητές του. Σκεφτήκαμε μαζί παραδείγματα επιτυχημένων επιχειρηματιών που είχαν επίσης βιώσει αποτυχίες, αλλά τις χρησιμοποίησαν ως ευκαιρίες για μάθηση και ανάπτυξη.
4. Αναγνώριση της Εναλλακτικής Προοπτικής (Recognition of Alternative Perspectives): Μέσω της συζήτησης, ο Γιώργος άρχισε να βλέπει την αποτυχία ως μέρος της επιχειρηματικής διαδικασίας και όχι ως απόδειξη της ανικανότητάς του. Κατανόησε ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τις αποτυχίες ως μαθήματα για να βελτιώσει τις δεξιότητές του και να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας σε μελλοντικές προσπάθειες.
5. Διερεύνηση Νέων Ρόλων και Σχέσεων (Exploration of New Roles and Relationships): Ο Γιώργος άρχισε να εξετάζει την ιδέα να αναλάβει νέους ρόλους στην επιχειρηματικότητα, όπως την καθοδήγηση από επιτυχημένους επιχειρηματίες ή τη συμμετοχή σε ομάδες επιχειρηματικής υποστήριξης. Αυτή η διερεύνηση τον βοήθησε να δει νέες προοπτικές και να αναπτύξει μια νέα στρατηγική για την επιχειρηματική του ανάπτυξη.
6. Σχεδιασμός και Δοκιμή Νέων Στρατηγικών (Planning and Trying Out New Strategies): Ακολούθως, ο Γιώργος άρχισε να σχεδιάζει μικρά, διαχειρίσιμα επιχειρηματικά έργα που θα του επέτρεπαν να δοκιμάσει τις νέες στρατηγικές του σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Αυτός ο σχεδιασμός περιλάμβανε την αναγνώριση δυνητικών κινδύνων και την ανάπτυξη στρατηγικών για την αντιμετώπισή τους.
7. Αποκρυστάλλωση Νέων Στάσεων και Συμπεριφορών (Building Competence and Self-Confidence in New Roles and Relationships): Καθώς ο Γιώργος άρχισε να εφαρμόζει τις νέες στρατηγικές του, άρχισε να βλέπει θετικά αποτελέσματα, γεγονός που ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή του. Η επιτυχία αυτών των μικρών έργων τον βοήθησε να εδραιώσει νέες στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στην επιχειρηματικότητα.
8. Επανεξέταση των Αλλαγών (Reintegration into Life on the Basis of Conditions Dictated by New Perspective): Τελικά, ο Γιώργος ενσωμάτωσε τη νέα του προοπτική στην καθημερινή του ζωή. Άρχισε να βλέπει τις επιχειρηματικές προκλήσεις ως ευκαιρίες για μάθηση και ανάπτυξη και όχι ως απειλές. Η νέα του στάση τον βοήθησε να ξεκινήσει μια νέα επιχειρηματική προσπάθεια με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και καλύτερα προετοιμασμένος για τις προκλήσεις.
Συμπεράσματα
Η θεωρία της μετασχηματίζουσας μάθησης του Mezirow προσφέρει ένα ισχυρό πλαίσιο για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι ενήλικες μπορούν να αναθεωρήσουν και να μετασχηματίσουν τις αντιλήψεις τους μέσα από κριτική αυτοεξέταση και αξιολόγηση των παραδοχών τους. Μέσω της εμπειρίας του Γιώργου, βλέπουμε πώς η κριτική σκέψη και η αναγνώριση εναλλακτικών προοπτικών μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων για να υποστηρίξει τη μετασχηματίζουσα μάθηση και να ενισχύσει την ικανότητα των εκπαιδευομένων να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις με μια πιο θετική και προσαρμοστική στάση.
ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για την Κοινωνική Ένταξη και Αντιμετώπιση του Αποκλεισμού
Τίτλος Προγράμματος: "Ενίσχυση Βασικών Δεξιοτήτων για Κοινωνική Ένταξη και Επαγγελματική Ανάπτυξη Μεταναστών και Προσφύγων"
α) Λόγοι Ένταξης του Προγράμματος στη Στρατηγική της Κοινωνικής Ένταξης και της Αντιμετώπισης του Αποκλεισμού
Το πρόγραμμα "Ενίσχυση Βασικών Δεξιοτήτων για Κοινωνική Ένταξη και Επαγγελματική Ανάπτυξη Μεταναστών και Προσφύγων" εντάσσεται στη στρατηγική της κοινωνικής ένταξης και της αντιμετώπισης του αποκλεισμού για τους εξής λόγους:
Αντιμετώπιση του Κοινωνικού Αποκλεισμού: Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού λόγω γλωσσικών, πολιτισμικών και οικονομικών εμποδίων. Το πρόγραμμα παρέχει τις βασικές δεξιότητες που απαιτούνται για την ένταξή τους στην κοινωνία, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του αποκλεισμού.
Προώθηση της Επαγγελματικής Ένταξης: Μέσω της ανάπτυξης δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την αγορά εργασίας, το πρόγραμμα βοηθά τους συμμετέχοντες να αποκτήσουν απασχόληση, ενισχύοντας την οικονομική τους ανεξαρτησία και ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία.
Υποστήριξη της Πολιτισμικής Ενσωμάτωσης: Το πρόγραμμα προωθεί την κατανόηση και αποδοχή της τοπικής κουλτούρας και κοινωνικών κανόνων, διευκολύνοντας την αλληλεπίδραση των συμμετεχόντων με την τοπική κοινωνία και την καλλιέργεια μιας αίσθησης ανήκειν.
β) Μέθοδοι Διερεύνησης των Εκπαιδευτικών Αναγκών του Πληθυσμού-Στόχου
Για τη διερεύνηση των εκπαιδευτικών αναγκών των μεταναστών και προσφύγων, οι παρακάτω μέθοδοι θεωρούνται κατάλληλες:
Ερωτηματολόγια:
- Αιτιολόγηση: Τα ερωτηματολόγια επιτρέπουν τη συλλογή δεδομένων από μεγάλο αριθμό ατόμων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μπορούν να προσαρμοστούν για να περιλαμβάνουν ερωτήσεις σχετικά με τις γλωσσικές δεξιότητες, τις επαγγελματικές ανάγκες και τις κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι συμμετέχοντες.
Συνεντεύξεις:
- Αιτιολόγηση: Οι συνεντεύξεις παρέχουν βαθύτερη κατανόηση των ατομικών εμπειριών και αναγκών των συμμετεχόντων. Μέσω ανοιχτών ερωτήσεων, μπορούν να αποκαλυφθούν λεπτομέρειες που δεν είναι εύκολο να καταγραφούν μέσω ερωτηματολογίων.
Εστιασμένες Ομάδες (Focus Groups):
- Αιτιολόγηση: Οι εστιασμένες ομάδες επιτρέπουν τη συλλογή ποιοτικών δεδομένων μέσω συζητήσεων σε μικρές ομάδες. Οι συμμετέχοντες μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους, να μοιραστούν εμπειρίες και να προτείνουν λύσεις, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες.
γ) Σκοπός και Εκπαιδευτικοί Στόχοι του Προγράμματος
Σκοπός του Προγράμματος: Ο σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση των βασικών γλωσσικών, κοινωνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων των μεταναστών και προσφύγων, με στόχο την προώθηση της κοινωνικής τους ένταξης και της επαγγελματικής τους ανάπτυξης.
Εκπαιδευτικοί Στόχοι:
Γλωσσικοί Στόχοι:
- Να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες στην ελληνική γλώσσα για την καθημερινή επικοινωνία.
- Να είναι σε θέση να κατανοούν και να χρησιμοποιούν βασικές φράσεις και εκφράσεις σε διαφορετικά πλαίσια (εργασιακά, κοινωνικά).
Κοινωνικοί Στόχοι:
- Να κατανοήσουν τα βασικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά και τις κοινωνικές νόρμες της ελληνικής κοινωνίας.
- Να ενθαρρυνθούν να συμμετέχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες και να αναπτύξουν κοινωνικές σχέσεις.
Επαγγελματικοί Στόχοι:
- Να αναπτύξουν δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την αναζήτηση και την εύρεση εργασίας, όπως η σύνταξη βιογραφικού και η προετοιμασία για συνεντεύξεις.
- Να αποκτήσουν βασικές γνώσεις και δεξιότητες σε τομείς με υψηλή ζήτηση στην αγορά εργασίας.
δ) Σχεδιασμός Διδακτικής Ενότητας Διάρκειας 15 Ωρών
Διδακτική Ενότητα: "Βασικές Δεξιότητες Επαγγελματικής Ανάπτυξης"
Υποενότητες:
Σύνταξη Βιογραφικού και Συνοδευτικής Επιστολής (3 ώρες):
- Εκπαιδευτικοί Στόχοι:
- Να αναγνωρίζουν τα βασικά στοιχεία ενός αποτελεσματικού βιογραφικού.
- Να συντάξουν ένα βιογραφικό και μια συνοδευτική επιστολή.
- Εκπαιδευτικές Τεχνικές: Διάλεξη, εργαστήριο συγγραφής, ατομική ανατροφοδότηση.
- Εκπαιδευτικά Μέσα: Υπολογιστές, έντυπα παραδείγματα, λογισμικό επεξεργασίας κειμένου.
- Εκπαιδευτικοί Στόχοι:
Προετοιμασία για Συνεντεύξεις Εργασίας (5 ώρες):
- Εκπαιδευτικοί Στόχοι:
- Να κατανοήσουν τη δομή και τις συνήθεις ερωτήσεις των συνεντεύξεων εργασίας.
- Να εξασκηθούν σε προσομοιώσεις συνεντεύξεων.
- Εκπαιδευτικές Τεχνικές: Προσομοιώσεις συνεντεύξεων, παιχνίδια ρόλων, ανατροφοδότηση από εκπαιδευτές.
- Εκπαιδευτικά Μέσα: Βίντεο παραδείγματα, εγχειρίδια με συνήθεις ερωτήσεις συνεντεύξεων.
- Εκπαιδευτικοί Στόχοι:
Βασικές Δεξιότητες Πληροφορικής (7 ώρες):
- Εκπαιδευτικοί Στόχοι:
- Να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες στη χρήση υπολογιστών και στο διαδίκτυο.
- Να μπορούν να χρησιμοποιούν εφαρμογές γραφείου και να αναζητούν εργασία μέσω διαδικτυακών πλατφορμών.
- Εκπαιδευτικές Τεχνικές: Πρακτική άσκηση, εργαστήρια υπολογιστών, καθοδηγούμενη μάθηση.
- Εκπαιδευτικά Μέσα: Υπολογιστές, εκπαιδευτικό λογισμικό, διαδικτυακές πλατφόρμες αναζήτησης εργασίας.
- Εκπαιδευτικοί Στόχοι:
Εκπαιδευτικές Τεχνικές και Εκπαιδευτικά Μέσα:
- Διάλεξη: Παρουσίαση θεωρητικών γνώσεων με τη χρήση διαφανειών και παραδειγμάτων.
- Εργαστήριο: Εφαρμογή των θεωρητικών γνώσεων σε πρακτικά εργαστήρια, όπου οι συμμετέχοντες θα εξασκούνται στη σύνταξη βιογραφικών και στη χρήση υπολογιστών.
- Προσομοιώσεις και Παιχνίδια Ρόλων: Προσομοιώσεις συνεντεύξεων εργασίας για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των συμμετεχόντων στην πράξη.
- Ανατροφοδότηση: Παροχή ανατροφοδότησης από τους εκπαιδευτές για τη βελτίωση των δεξιοτήτων και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των συμμετεχόντων.
Με τη δομή αυτή, το πρόγραμμα θα παρέχει στους συμμετέχοντες τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για την επαγγελματική και κοινωνική τους ένταξη, υποστηρίζοντας την προσπάθειά τους να ξεπεράσουν τα εμπόδια του κοινωνικού αποκλεισμού και να ενσωματωθούν πλήρως στην ελληνική κοινωνία.