Θέματα Εξετάσεων: Ακαδημαϊκό Έτος 2022-2023 (ενδεικτικές λύσεις)
Ακαδημαϊκό Έτος 2022-2023
ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ
Περιγράψτε ένα πρόγραμμα το οποίο εντάσσεται στη στρατηγική της «προσωπικής και κοινωνικο-πολιτιστικής ανάπτυξης», δίνοντας στοιχεία σχετικά με: α) τον τίτλο του, β) την ομάδα στόχο στην οποία απευθύνεται, γ) τον σκοπό του, δ) τη χρονική του διάρκεια σε ώρες, ε) τον/ τους φορέα/είς υλοποίησής του.
Στη συνέχεια: α) αναφερθείτε στους λόγους για τους οποίους το πρόγραμμα εντάσσεται στη συγκεκριμένη στρατηγική, β) προτείνετε τη διαδικασία αξιολόγησης του συγκεκριμένου προγράμματος περιγράφοντας αιτιολογημένα: i) τον τύπο, ii) το μοντέλο και iii) την κατηγορία αξιολόγησης που θα χρησιμοποιήσετε για την αξιολόγηση του προγράμματος.
Απαραίτητη είναι η αιτιολόγηση των απαντήσεων σας.
ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Επιλέξτε μια ειδική πληθυσμιακή ομάδα ενηλίκων, η οποία βιώνει τον κοινωνικό αποκλεισμό.
1. Να περιγράψετε συνοπτικά ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης που να απευθύνεται σε αυτήν την πληθυσμιακή ομάδα αναφέροντας: α) τα χαρακτηριστικά των εκπαιδευομένων της συγκεκριμένης ομάδας, β) τον τίτλο και γ) τη χρονική διάρκεια του προγράμματος
2. Να προσδιορίσετε αιτιολογημένα δύο κατηγορίες εμποδίων στην επικοινωνία που είναι πιθανό να ανακύψουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα και να προτείνετε τρόπους διαχείρισής τους από την πλευρά του εκπαιδευτή.
3. Να προσδιορίσετε τα προσόντα (γνώσεις, ικανότητες και στάσεις) που θα πρέπει να διαθέτει ο/η εκπαιδευτής/τρια του συγκεκριμένου προγράμματος για να ανταποκριθεί με επιτυχία στις απαιτήσεις του έργου του/της. Απαραίτητη είναι η αιτιολόγηση των απαντήσεων σας.
Πρόγραμμα Προσωπικής και Κοινωνικο-Πολιτιστικής Ανάπτυξης
Στοιχεία Προγράμματος
Τίτλος: "Προσωπική Ανάπτυξη και Κοινωνικο-Πολιτιστική Συμμετοχή: Ενδυνάμωση Μέσω της Τέχνης και του Πολιτισμού"
Ομάδα Στόχος: Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ενήλικες πολίτες (18+), ιδιαίτερα σε νέους και μεσήλικες, που επιθυμούν να ενισχύσουν την προσωπική τους ανάπτυξη και να συμμετάσχουν ενεργά στην κοινωνικο-πολιτιστική ζωή της κοινότητας. Ειδική έμφαση δίνεται σε άτομα που βρίσκονται σε κοινωνικό αποκλεισμό ή αντιμετωπίζουν κοινωνικο-οικονομικές δυσκολίες.
Σκοπός του Προγράμματος: Ο σκοπός του προγράμματος είναι να προωθήσει την προσωπική και κοινωνικο-πολιτιστική ανάπτυξη των συμμετεχόντων, ενισχύοντας την αυτοεκτίμησή τους, αναπτύσσοντας τις κοινωνικές τους δεξιότητες και ενθαρρύνοντάς τους να συμμετέχουν ενεργά στις πολιτιστικές δραστηριότητες της κοινότητας.
Χρονική Διάρκεια: Το πρόγραμμα έχει συνολική διάρκεια 120 ώρες, κατανεμημένες σε 6 μήνες με συναντήσεις 2 φορές την εβδομάδα, διάρκειας 2 ωρών η καθεμία.
Φορέας Υλοποίησης: Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί από το Δημοτικό Κέντρο Πολιτισμού και Τέχνης, σε συνεργασία με τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους και μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ).
Αναλυτική Περιγραφή και Αιτιολόγηση
Λόγοι Ένταξης στη Στρατηγική της Προσωπικής και Κοινωνικο-Πολιτιστικής Ανάπτυξης
Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης και της Αυτογνωσίας: Μέσω των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τον εαυτό τους, να ανακαλύψουν τις δυνατότητές τους και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους.
Ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων: Οι ομαδικές δραστηριότητες και τα πολιτιστικά δρώμενα θα ενθαρρύνουν τη συνεργασία, την επικοινωνία και τη δημιουργία κοινωνικών δικτύων, βοηθώντας τους συμμετέχοντες να ενσωματωθούν καλύτερα στην κοινότητα.
Προώθηση της Κοινωνικής Συμμετοχής: Το πρόγραμμα ενθαρρύνει τη συμμετοχή σε τοπικές πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις, προωθώντας την ενεργό πολιτειότητα και την κοινωνική ένταξη.
Καταπολέμηση του Κοινωνικού Αποκλεισμού: Η παροχή πρόσβασης σε καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες σε άτομα που αντιμετωπίζουν κοινωνικο-οικονομικές δυσκολίες συμβάλλει στην άρση των φραγμών που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό.
Διαδικασία Αξιολόγησης του Προγράμματος
i) Τύπος Αξιολόγησης: Θα χρησιμοποιηθεί συνδυασμός διαμορφωτικής και απολογιστικής αξιολόγησης.
- Διαμορφωτική Αξιολόγηση: Θα πραγματοποιείται καθ' όλη τη διάρκεια του προγράμματος για την παρακολούθηση της προόδου των συμμετεχόντων και την άμεση αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων.
- Απολογιστική Αξιολόγηση: Θα γίνει μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος για την εκτίμηση της συνολικής του αποτελεσματικότητας και των επιπτώσεων στους συμμετέχοντες.
ii) Μοντέλο Αξιολόγησης: Το Μοντέλο των 4 Επιπέδων του Kirkpatrick είναι ιδανικό για αυτή την αξιολόγηση, καθώς καλύπτει όλες τις πτυχές της εκπαιδευτικής διαδικασίας:
- Αντίδραση (Reaction): Αξιολόγηση της ικανοποίησης των συμμετεχόντων από το πρόγραμμα.
- Μάθηση (Learning): Μέτρηση της απόκτησης γνώσεων και δεξιοτήτων κατά τη διάρκεια του προγράμματος.
- Συμπεριφορά (Behavior): Αξιολόγηση των αλλαγών στη συμπεριφορά και στις κοινωνικές δεξιότητες των συμμετεχόντων.
- Αποτελέσματα (Results): Εκτίμηση των ευρύτερων κοινωνικών και πολιτιστικών επιπτώσεων του προγράμματος.
iii) Κατηγορία Αξιολόγησης: Θα χρησιμοποιηθεί μια συνδυαστική προσέγγιση εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης.
- Εσωτερική Αξιολόγηση: Διεξάγεται από τους υπεύθυνους του προγράμματος για την παρακολούθηση της καθημερινής λειτουργίας και την άμεση βελτίωση των διαδικασιών.
- Εξωτερική Αξιολόγηση: Ανάθεση σε ανεξάρτητο αξιολογητή ή φορέα για την εξασφάλιση αντικειμενικότητας και αξιοπιστίας στα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
Αιτιολόγηση Επιλογών
Διαμορφωτική και Απολογιστική Αξιολόγηση: Η διαμορφωτική αξιολόγηση επιτρέπει την άμεση παρέμβαση και βελτίωση κατά τη διάρκεια του προγράμματος, ενώ η απολογιστική αξιολόγηση παρέχει μια συνολική εικόνα της αποτελεσματικότητας του προγράμματος και των επιπτώσεών του στους συμμετέχοντες και την κοινότητα.
Μοντέλο των 4 Επιπέδων του Kirkpatrick: Αυτό το μοντέλο είναι ιδανικό γιατί καλύπτει όλες τις βασικές πτυχές της εκπαιδευτικής διαδικασίας από την αρχική ικανοποίηση των συμμετεχόντων μέχρι τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην κοινότητα, παρέχοντας μια ολιστική εικόνα της επιτυχίας του προγράμματος.
Συνδυαστική Προσέγγιση Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης: Η εσωτερική αξιολόγηση εξασφαλίζει τη συνεχή παρακολούθηση και βελτίωση του προγράμματος, ενώ η εξωτερική αξιολόγηση προσθέτει αντικειμενικότητα και ανεξαρτησία, εξασφαλίζοντας ότι τα αποτελέσματα της αξιολόγησης είναι αξιόπιστα και έγκυρα.
Με αυτήν την αναλυτική προσέγγιση, το πρόγραμμα "Προσωπική Ανάπτυξη και Κοινωνικο-Πολιτιστική Συμμετοχή: Ενδυνάμωση Μέσω της Τέχνης και του Πολιτισμού" μπορεί να επιτύχει τους στόχους του, ενισχύοντας την προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη των συμμετεχόντων και προωθώντας την ενεργή συμμετοχή τους στην κοινωνία.
ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για Ρομά που Βιώνουν Κοινωνικό Αποκλεισμό
1. Περιγραφή Προγράμματος
Ειδική Πληθυσμιακή Ομάδα: Ρομά που βιώνουν κοινωνικό αποκλεισμό.
α) Χαρακτηριστικά των Εκπαιδευομένων:
- Κοινωνικά και Οικονομικά Χαρακτηριστικά: Οι Ρομά συχνά αντιμετωπίζουν φτώχεια, ανεργία, και έλλειψη πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση.
- Πολιτισμικά Χαρακτηριστικά: Οι Ρομά έχουν πλούσια πολιτισμική κληρονομιά και ισχυρές οικογενειακές και κοινοτικές σχέσεις. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν διακρίσεις και προκαταλήψεις που εμποδίζουν την πλήρη ένταξή τους στην κοινωνία.
- Εκπαιδευτικά Χαρακτηριστικά: Πολλοί Ρομά έχουν χαμηλά επίπεδα τυπικής εκπαίδευσης, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πρόσβασή τους σε εκπαιδευτικές ευκαιρίες και επαγγελματική κατάρτιση.
β) Τίτλος Προγράμματος: "Ενδυνάμωση και Εκπαίδευση Ρομά για Κοινωνική και Επαγγελματική Ένταξη"
γ) Χρονική Διάρκεια: Το πρόγραμμα έχει συνολική διάρκεια 200 ωρών, διαρθρωμένο σε 4 μήνες, με συναντήσεις 3 φορές την εβδομάδα, διάρκειας 3 ωρών η κάθε μία.
2. Εμπόδια στην Επικοινωνία και Τρόποι Διαχείρισης
Κατηγορία 1: Γλωσσικά Εμπόδια
Περιγραφή: Οι Ρομά μπορεί να μιλούν τη δική τους γλώσσα (Ρομανί) και να έχουν περιορισμένη γνώση της ελληνικής γλώσσας, γεγονός που δυσκολεύει την κατανόηση και την επικοινωνία κατά τη διάρκεια των μαθημάτων.
Τρόποι Διαχείρισης:
- Χρήση Διερμηνέων: Προσφορά διερμηνέων κατά τη διάρκεια των μαθημάτων για να διευκολυνθεί η επικοινωνία και η κατανόηση του περιεχομένου.
- Διγλωσσικό Υλικό: Παροχή εκπαιδευτικού υλικού και σε ελληνικά και σε Ρομανί, για να διευκολυνθεί η κατανόηση και η μάθηση.
- Βασική Εκπαίδευση στη Γλώσσα: Ενσωμάτωση μαθημάτων βασικής ελληνικής γλώσσας στο πρόγραμμα για την ενίσχυση των γλωσσικών δεξιοτήτων των εκπαιδευομένων.
Κατηγορία 2: Πολιτισμικά Εμπόδια
Περιγραφή: Οι Ρομά έχουν ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά και παραδόσεις που μπορεί να διαφέρουν από τις κυρίαρχες πολιτισμικές αξίες της ελληνικής κοινωνίας. Αυτές οι διαφορές μπορεί να οδηγήσουν σε παρεξηγήσεις και αποξένωση κατά τη διάρκεια των μαθημάτων.
Τρόποι Διαχείρισης:
- Πολιτισμική Ευαισθησία: Οι εκπαιδευτές πρέπει να εκπαιδευτούν στην πολιτισμική ευαισθησία και να κατανοούν τις πολιτισμικές αξίες και τις παραδόσεις των Ρομά.
- Ενσωμάτωση Πολιτισμικών Στοιχείων: Ενσωμάτωση πολιτισμικών στοιχείων των Ρομά στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, όπως μουσική, τέχνη, και παραδόσεις, για να ενισχυθεί η αίσθηση του ανήκειν και η συμμετοχή των εκπαιδευομένων.
- Εμπλοκή Κοινοτικών Ηγετών: Συνεργασία με κοινοτικούς ηγέτες των Ρομά για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης προς το πρόγραμμα.
3. Προσόντα Εκπαιδευτή
Γνώσεις:
- Γνώση της Γλώσσας Ρομανί: Καλή κατανόηση της γλώσσας Ρομανί για να διευκολυνθεί η επικοινωνία και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των εκπαιδευομένων.
- Γνώση Πολιτισμικών Θεμάτων: Εμβριθή γνώση της ιστορίας, του πολιτισμού και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι Ρομά, για να σχεδιαστεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.
- Εκπαιδευτική Μεθοδολογία: Ισχυρό υπόβαθρο στην εκπαίδευση ενηλίκων, με έμφαση στις μεθόδους που είναι αποτελεσματικές για πολιτισμικά διαφορετικές ομάδες.
Ικανότητες:
- Διαπολιτισμική Επικοινωνία: Ικανότητα να επικοινωνεί αποτελεσματικά με άτομα διαφορετικών πολιτισμικών υποβάθρων και να γεφυρώνει πολιτισμικά χάσματα.
- Ευελιξία και Προσαρμοστικότητα: Ικανότητα να προσαρμόζει το περιεχόμενο και τις μεθόδους διδασκαλίας σύμφωνα με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των εκπαιδευομένων.
- Ομαδική Συνεργασία: Ικανότητα να εργάζεται αποτελεσματικά σε ομάδα και να ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευομένων.
Στάσεις:
- Σεβασμός και Εκτίμηση: Σεβασμός και εκτίμηση για την πολιτισμική διαφορετικότητα των Ρομά και των παραδόσεών τους.
- Ενσυναίσθηση: Ενσυναίσθηση και κατανόηση των προκλήσεων και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι Ρομά, με στόχο την παροχή υποστηρικτικού και ενθαρρυντικού μαθησιακού περιβάλλοντος.
- Δέσμευση στην Κοινωνική Δικαιοσύνη: Δέσμευση στην προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού μέσω της εκπαίδευσης.
Συμπέρασμα
Η ανάπτυξη και η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για Ρομά που βιώνουν κοινωνικό αποκλεισμό απαιτεί ευαισθησία, κατανόηση και κατάλληλη προετοιμασία από την πλευρά των εκπαιδευτών. Οι εκπαιδευτές πρέπει να διαθέτουν τις κατάλληλες γνώσεις, ικανότητες και στάσεις για να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον μάθησης που προάγει την κοινωνική ένταξη και ενδυναμώνει τους εκπαιδευόμενους. Μέσω της χρήσης διερμηνέων, διγλωσσικού υλικού και προγραμμάτων βασικής γλωσσικής εκπαίδευσης, καθώς και με την ενσωμάτωση πολιτισμικών στοιχείων στο πρόγραμμα, οι εκπαιδευτές μπορούν να ξεπεράσουν τα εμπόδια επικοινωνίας και να υποστηρίξουν την επιτυχία των εκπαιδευομένων.