Θέματα Εξετάσεων: Ακαδημαϊκό Έτος 2005-2006 (ενδεικτικές λύσεις)
Ακαδημαϊκό Έτος 2005-2006
ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ
Θέμα Α Για ποιους λόγους θεωρείτε ότι η Θεματική μας Ενότητα προτιμήθηκε να ονομαστεί «Εκπαίδευση Ενηλίκων» και όχι:
α) «Δια βίου μάθηση»
β) «Εκπαίδευση μετά την αρχική»;
ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ας υποθέσουμε ότι ένας εκπαιδευτής ενηλίκων, ειδικός σε ζητήματα υδροβιότοπων, καλείται από έναν Πολιτιστικό Σύλλογο να επιμορφώσει άπαξ τα μέλη του Συλλόγου, που ελάχιστα γνωρίζουν σχετικά με το θέμα. Του παραχωρούνται 90'. Εκδηλώνουν ενδιαφέρον παρακολούθησης 40 άτομα. Η αίθουσα όπου θα γίνει η επιμόρφωση έχει εμβαδόν 80τ.μ., καρέκλες που μετακινούνται, και διαθέτει πίνακα Μαρκαδόρου και Χαρτοπίνακα.
Γράψτε (αιτιολογώντας τη γνώμη σας) ποιες επιλογές θα πρέπει να κάνει ο εκπαιδευτής σε ό,τι αφορά τις εκπαιδευτικές τεχνικές, τα εποπτικά μέσα και τον εκπαιδευτικό χώρο, εάν έχει στόχο αυτή η επιμορφωτική διαδικασία να ανταποκριθεί, όσο είναι δυνατόν στις συγκεκριμένες συνθήκες, στις βασικές αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων. Προσοχή: Ενδιαφέρει να αναφέρετε και να αιτιολογήσετε τις επιλογές που θα κάνει ο εκπαιδευτής στο σχεδιασμό του προκειμένου να επιτύχει τον παραπάνω στόχο. Δεν χρειάζονται λεπτομέρειες για τον τρόπο χρήσης των εκπαιδευτικών τεχνικών, των εποπτικών μέσων, του εκπαιδευτικού χώρου.
Η επιλογή του τίτλου «Εκπαίδευση Ενηλίκων» αντί των τίτλων «Δια βίου μάθηση» ή «Εκπαίδευση μετά την αρχική» αντανακλά συγκεκριμένες προτεραιότητες και στόχους της θεματικής ενότητας.
Εκπαίδευση Ενηλίκων:
- Εστίαση στον ενήλικο μαθητή: Ο όρος «Εκπαίδευση Ενηλίκων» θέτει στο επίκεντρο τον ενήλικο μαθητή και τις ιδιαίτερες ανάγκες και χαρακτηριστικά του. Αναγνωρίζει τη σημασία της προσαρμογής των εκπαιδευτικών προσεγγίσεων στις ανάγκες των ενηλίκων, οι οποίοι φέρνουν πλούσιες εμπειρίες και διαφορετικές προσδοκίες στην εκπαιδευτική διαδικασία.
- Αναγνώριση της διαφορετικότητας: Ενσωματώνει την ποικιλομορφία του ενήλικου πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών, των συνταξιούχων, των ατόμων που αναζητούν νέες δεξιότητες και γνώση για προσωπική ανάπτυξη ή αλλαγή καριέρας.
- Εκπαιδευτικές στρατηγικές: Ο τίτλος υποδηλώνει την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων και στρατηγικών που είναι σχεδιασμένα ειδικά για να υποστηρίζουν την εκμάθηση των ενηλίκων, λαμβάνοντας υπόψη τους γνωστικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν την εκπαίδευσή τους.
Δια βίου μάθηση:
- Ευρύτητα του όρου: Ο όρος «Δια βίου μάθηση» αναφέρεται στην εκπαίδευση και μάθηση καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, περιλαμβάνοντας κάθε είδος εκπαίδευσης από την παιδική ηλικία έως την τρίτη ηλικία. Είναι πιο ευρύς και γενικός, και μπορεί να μην αποδίδει την εξειδίκευση που απαιτείται για την εκπαίδευση των ενηλίκων.
- Συστηματικότητα: Ο όρος υποδηλώνει μια συνεχή και διαρκή διαδικασία μάθησης, χωρίς να επικεντρώνεται αποκλειστικά στις ανάγκες των ενηλίκων μαθητών. Επομένως, η συγκεκριμένη εστίαση στη θεματική ενότητα δεν θα ήταν τόσο έντονη.
Εκπαίδευση μετά την αρχική:
- Στενότερος ορισμός: Ο όρος «Εκπαίδευση μετά την αρχική» αναφέρεται κυρίως στην εκπαίδευση που ακολουθεί την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μπορεί να συμπεριλαμβάνει τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση, τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση.
- Περιορισμένη εστίαση: Ο όρος δεν καλύπτει το πλήρες φάσμα της εκπαίδευσης ενηλίκων, όπως η εκπαίδευση για προσωπική ανάπτυξη ή οι προγράμματα που απευθύνονται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που επιθυμούν να συνεχίσουν να μαθαίνουν.
Συνεπώς, ο τίτλος «Εκπαίδευση Ενηλίκων» επιλέχθηκε διότι αποδίδει με μεγαλύτερη ακρίβεια την εξειδίκευση και τον στόχο της θεματικής ενότητας, εστιάζοντας στις ιδιαίτερες ανάγκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες μαθητές.
ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Σε μια επιμορφωτική διαδικασία 90 λεπτών για 40 μέλη ενός Πολιτιστικού Συλλόγου σχετικά με υδροβιότοπους, ο εκπαιδευτής ενηλίκων θα πρέπει να λάβει υπόψη τις βασικές αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων και να κάνει κατάλληλες επιλογές στις εκπαιδευτικές τεχνικές, τα εποπτικά μέσα και τον εκπαιδευτικό χώρο. Οι επιλογές αυτές αιτιολογούνται ως εξής:
Εκπαιδευτικές Τεχνικές: Ο εκπαιδευτής θα πρέπει να χρησιμοποιήσει έναν συνδυασμό τεχνικών που θα διατηρήσουν το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων και θα προάγουν την ενεργή συμμετοχή τους. Μια διάλεξη διάρκειας 20-30 λεπτών θα μπορούσε να παρουσιάσει τις βασικές έννοιες και πληροφορίες για τους υδροβιότοπους. Η χρήση της διάλεξης είναι κατάλληλη για την αρχική εισαγωγή και παρουσίαση των θεμελιωδών γνώσεων. Μετά τη διάλεξη, η τεχνική της συζήτησης σε ομάδες ή η μέθοδος της καταιγίδας ιδεών (brainstorming) θα επιτρέψουν στους συμμετέχοντες να αλληλεπιδράσουν, να ανταλλάξουν απόψεις και να συζητήσουν τις πληροφορίες που έλαβαν, προωθώντας την κριτική σκέψη και την αναστοχαστική μάθηση. Επιπλέον, η χρήση της μελέτης περίπτωσης (case study) μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματική για την επίδειξη των εφαρμογών των γνώσεων σε πραγματικά σενάρια, βοηθώντας τους συμμετέχοντες να συνδέσουν τη θεωρία με την πράξη.
Εποπτικά Μέσα: Η χρήση εποπτικών μέσων είναι σημαντική για να διευκολυνθεί η κατανόηση των συμμετεχόντων. Ο πίνακας μαρκαδόρου και ο χαρτοπίνακας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να παρουσιάσουν βασικά σημεία, διαγράμματα και χάρτες των υδροβιότοπων. Αυτά τα οπτικά βοηθήματα βοηθούν στην οπτικοποίηση των πληροφοριών, καθιστώντας τις πιο κατανοητές και ελκυστικές. Η χρήση παρουσιάσεων PowerPoint με εικόνες και διαγράμματα θα μπορούσε να ενισχύσει την κατανόηση των σύνθετων εννοιών και να διατηρήσει το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων. Επίσης, εάν είναι δυνατόν, η προβολή σύντομων βίντεο σχετικά με υδροβιότοπους μπορεί να παρέχει μια πιο ζωντανή και παραστατική αναπαράσταση των θεμάτων που θα συζητηθούν.
Εκπαιδευτικός Χώρος: Η αίθουσα των 80 τετραγωνικών μέτρων με καρέκλες που μετακινούνται προσφέρει ευελιξία στη διαμόρφωση του χώρου. Ο εκπαιδευτής μπορεί να οργανώσει τον χώρο σε ημικύκλιο για τη διάλεξη, ώστε όλοι οι συμμετέχοντες να βλέπουν και να ακούνε τον εκπαιδευτή με ευκολία. Για τη συζήτηση σε ομάδες ή την καταιγίδα ιδεών, οι καρέκλες μπορούν να αναδιαταχθούν σε μικρούς κύκλους, επιτρέποντας στους συμμετέχοντες να εργάζονται σε ομάδες των 5-6 ατόμων. Αυτή η διαρρύθμιση προάγει τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων. Η χρήση της αίθουσας με αυτόν τον τρόπο συμβάλλει στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή και την αλληλεπίδραση, που είναι κρίσιμες αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων.
Με αυτές τις επιλογές, ο εκπαιδευτής μπορεί να διασφαλίσει ότι η επιμορφωτική διαδικασία θα είναι δυναμική, ελκυστική και προσαρμοσμένη στις ανάγκες των ενήλικων μαθητών, ενσωματώνοντας τις βασικές αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων και αξιοποιώντας αποτελεσματικά τους διαθέσιμους πόρους και τον χώρο.